Internationaal Seminaar (met workshop) van Bulat (Wootz) staal, 2012

BULAT of WOOTZ is een soort staal gesmolten in kroezen (kroezenstaal) en dat werd gebruikt voor het maken van zwaarden, messen en harnas- onderdelen. Een zwaard vervaardigd uit Bulat heeft de eigenschappen een uiterst scherpe en harde snede te hebben en toch zodanig flexibel te zijn dat het niet breekt onder zware schokken. Bulat is Perzische woord en betekend gestripte staal. Deze staal ook als Bulat genoemd in Centraal Azië, Rusland en Georgië. Woetz is een Indische naam van Bulat.

De kruisvaarders ondervonden dit tijdens de kruistochten. De zwaarden en de bepantsering van de Islamieten waren veruit superieur.

Pogingen om dit bijzondere staal na te maken zijn in West Europa steeds weer mislukt. Oorspronkelijk kwam dit staal uit India (Indische benaming is Wootz). In India werd het vervaardigd door ijzer te mengen met bladeren en andere toevoegingen en daarna te smelten in kroezen. Daarom noemt men Wootz of Bulat ook wel kroezenstaal.

In de 19e eeuw ging het geheim van de vervaardiging van Bulat verloren. Er was, door de opkomst van massaal geproduceerd (goedkoop) staal van redelijke kwaliteit, het Bessemer proces was uitgevonden, minder vraag naar dit dure speciaal staal. Ook wordt als reden genoemd dat de mijnen waaruit ijzererts, met voor Bulat benodigde elementen, gedolven werd, uitgeput raakten. Verder zijn er aanwijzingen dat de Engelsen die toen heerser waren over India de productie verboden na opstanden. Het is echter bekend dat verschillende soorten van Bulat staal in de negentiende eeuw nog werd vervaardigd in Tbilisi (Georgië). Georgië was, samen met India, Perzië en centraal Azië beroemd om de productie van het beste staal ter wereld.

Bulat / Wootz het proces nog niet uitgestorven

Wat slechts een enkeling wist, is dat nog steeds kroezenstaal wordt gemaakt volgens een het, of een van de, geniale proces(sen). Een van deze technieken van het maken van Bulat is tot nu toe, bij een paar smeden, goed gepraktiseerd in Georgië. In 2010 organiseerde Atelier Gotscha samen met Seerp Visser en Klaas remmen (Academie schone Kunsten in Antwerpen) een workshop van Bulat Staal door Georgische metallurg Dr. Zaqro Nonikashvili. Dat workshop heeft plaatsgewonden in Antwerpen en met 23 deelnemers was deze tweedaagse echte complete cursus. Een verslag met de fotoreportage van de afgelopen Bulat workshop is terug te bekijken op de Internet www.gotscha.nl.

Internationaal Seminaar Bulat (Wootz)

Gezien deze bijzonder geslaagd workshop in 2010 en binnengekomen reacties hebben we Zaqro gevraagd voor de mogelijke vervolg. Wij zijn verheugd dat Zaqro ook in 2011 bereid is om hun kennis en unieke methode over het vervaardigen van Bulat klingen met ons verder te delen. Atelier Gotscha Lagidse te Roosendaal in samenwerking met Klaas Remmen - student Hogeschool Antwerpen met specialisatie Kroezenstaal en met andere vrienden willen de tweedaagse seminaar met workshop te organiseren in 2012.

Inhoud Symposium

We hebben verschillende experts gevraagd om lezingen te houden tijdens samenkomst. Na het theorie zal Zakro Nonikashvili zal zijn unieke methode van historische Bulat techniek volledig presenteren. (Deze Georgische techniek is eerste keer gepresenteerd in 2010 in Antwerpen). Verder zal Zaqro Bulat in praktijk maken. Ter plaatse gebouwde kroezen in stenen ovens stoken we met houtskool of cokes. Gelijktijdig zullen we ook staal smelten in fabriekskroezen in een moderne mobiele gasoven. De op deze manier verkregen Bulat zullen we thermisch behandelen en vervolgens uitsmeden tot messen met de extra aandacht aan smeedtechnieken. Deze zullen we ruw bewerken, harden, ontlaten en daarna slijpen. Als laatste zullen we de messen testen - dat moet glas kunnen krassen.

Tijdens de werkzaamheden zal praktische en theoretische uitleg worden gegeven zo nodig ook in het Frans, Engels. Doel van deze workshop is speciaal aandacht schenken aan de verwaardigen van Bulat staal en dat wordt een echte kijkcursus - de gemotiveerde deelnemer na volgen van deze presentatie moet zal beschikken over de basiskennis om zelfstandig Bulat te kunnen maken. Tegelijk zal een expositie plaatsvinden met verschillende voorbeelden van hedendaagse en historisch Bulat.

De seminaar heeft geen winstoogmerk voor de organisatoren, Alleen onkosten moeten vergoed worden en de rest gaat naar de Georgische specialist Zaqro Nonikashvili. Het deelname bedrag bepaald op EUR 220 Euro per deelnemer.

Geïnteresseerden kunnen zich nu vrijblijvend registreren door een e-mail te sturen naar Gotscha Lagidse info@gotscha.nl. Zodra verdere gegevens bekend zijn (plaats en datum) zullen we aan u doorgeven met een verzoek tot betaling. Na ontvangst van de betaling is de inschrijving definitief en ontvangen de deelnemers uitgebreidere informatie met programma. Gelieve ook eventuele vragen uitsluitend per e-mail te stellen.

Aanvoelende informatie zal nog volgen.

Met vriendelijke groet,

Gotscha Lagidse Klaas remmen

Metal geschiedenis in Georgie

http://en.wikipedia.org/wiki/Tubal

http://mgu.bg/geoarchmin/naterials/49Kuparadze-et-al.pdf

http://www.kakhaberzarnadze.ge/ENGLISH.kakhaberzarnadze.ge/new_page_1.htm

DR. ZAQRO NONIKASVILI heeft afgestudeerd bij Medische Universiteit. Hij maakte eerste kennis met Bulat in Susdal (Rusland) bij bekende metallurg Basov. Sinds 1995 experimenteert hij met Bulat staal in Georgië en beroepsmatig werkzaam als metallurg gespecialiseerd in Bulat klingen. Tot nu toe heeft hij meer dan 900 smelt processen en indrukwekkende prestaties.